Engelliler İçin Destek Programı’nın amacı; engelli bireylerle ilgili olarak onların kendilerine ve ailelerine yönelik olmak üzere yaşantılarını kolaylaştırma, sosyal uyumlarını destekleme, özbakım becerilerini geliştirme, rehabilitasyon ve eğitimi konularında destek ve yardımcı olacak elemanları yetiştirmektir.
Bu programı bitirenler; çocuk gelişimiyle ilgili genel ve temel ilkeleri bilir, engelli gruplarını ve bunların temel özelliklerini tanır, farklı engel gruplarında ani atak durumunda genel acil yaklaşımı ve temel ilk yardım uygumalarını bilir, koruyucu sağlığa yönelik temel hijyen kurallarını ve beslenme ilkelerini bilir, yatalak veya kas-iskelet sistemi rahatsızlığı olan bireylerde bası yaraları oluşmaması için koruyucu bakım uygulamalarını bilir, çeşitli engelli gruplarına yönelik iletişim becerilerine sahip olur, engelli bireylerin sosyal yaşama uyumlarında gerekli sosyal becerileri kazanmalarını sağlar, engelli bireylerin davranışsal özelliklerini tanır ve davranış yönetimiyle ilgili becerilere sahip olur, engelli bireylere aile hayatı, sosyal hayat, okul ve akademik hayatlarında destek olur, engelli bireylerin öz bakım becerilerini geliştirmelerinde ve karşılaştıkları sorunları çözmede yardımcı olur, engelli bireylerin aileleriyle etik kurallar çerçevesinde iletişim kurar, engelli bireyler için hazırlanmış bireyselleştirilmiş eğitim programlarını hazırlayıp uygulayabilirler.
Yükseköğretim kurumlarında engelsiz ekosistemin oluşturulmasının bir parçası olan Engelliler İçin Destek Programı, Türkiye’de ilk kez Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi bünyesinde açıldı. Program kapsamında engelli bireylerin toplumsal yaşama katılımına destek olabilecek “gölge öğretici”ler yetiştirilecek.
Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) 2019 yılında aldığı kararla Engelliler İçin Destek Programı eğitim öğretim programı olarak sisteme dâhil edildi.
Kararın ardından uzun yıllardır engelliler için çalışan Prof. Dr. Esra Akgül başkanlığında Türkiye’nin yükseköğretim düzeyinde ilk Engelliler İçin Destek Programı Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi’nde açıldı. Meslek Yüksekokulu bünyesinde ön lisans düzeyinde eğitim verecek Engelliler İçin Destek Programı ilk öğrencilerini 2020-2021 Eğitim-Öğretim Yılı’nda alacak.
Gölge öğreticiler topluma uyum konusuna odaklanacak
Programın açılışına Meslek Yüksekokulu tarafından hazırlanarak YÖK’e sunulan “Otizm Yaşam Liderliği Ön lisans Programı” önerisi öncülük etti. Otizmli bireylerin sosyal hayata aktif katılımları konusunda akademik çalışmalar yürüten Meslek Yüksekokulu öğretim elemanı Prof. Dr. Esra Akgül, Engelliler İçin Destek Programı’nın “gölge öğreticilik” yapan ara elemanları yetiştirecek ilk program olması sebebiyle oldukça önemli olduğunu ifade etti. Programı benzerlerinden ayıran en önemli özelliğin bireyin bakımına değil, topluma uyumuna odaklanması olduğunu kaydeden Meslek Yüksekokulu öğretim elemanı Prof. Dr. Esra Akgül, “Bireyin bağımsız yaşam becerileri kazanması yoluyla kendi başına veya en az destekle toplumda var olabilmesine fiilen destek verecek elemanlar yetiştirilecek. Programdan mezun olanlar engelli bireylerin aileleriyle eşleştirilerek iş hayatına dâhil olabilecekler.” dedi.
Hâlihazırda “gölge öğretici” olarak otizmli birey ve ailesine yardımcı olan elemanlar bulunmakla birlikte bu elemanların takipçisi veya bir eğitim ve yetiştirilme standardının bulunmadığını aktaran Meslek Yüksekokulu öğretim elemanı Prof. Dr. Esra Akgül, ön lisans programı ile uluslararası standartlarda yardımcı elemanlar yetiştirmeyi hedeflediklerini belirtti. Üniversitenin özel gereksinimli bireylerin hayata tam olarak katılması konusunda yüksek seviyede sorumluluk sahibi olduğuna dikkati çeken Meslek Yüksekokulu öğretim elemanı Prof. Dr. Esra Akgül, “Özel gereksinimliler arasında, hızlı artış ve daha fazla topluma uyum problemi ile en çok otizm grubu ön plana çıkmaktadır. Söz konusu programın açılması teklifi, tamamen otizmli bireylerin ve ailelerinin yaşadıkları zorluklardan, toplumun yeteri kadar duyarlı olmamasından ve otizmli bireylerin toplumsal yaşama uyum konusunda ihtiyaç duydukları yaşam lideri veya gölge öğretici gibi yardımcı elemanlara duyulan ihtiyaca yönelik aile isteklerinden yola çıkılarak yapılmıştır.” diye konuştu.
Programı üniversitenin farklı bileşenleri ile bütünleştirdiklerini belirten Meslek Yüksekokulu öğretim elemanı Prof. Dr. Esra Akgül, “Bu yıl bu programla birlikte üniversitemiz bünyesinde Eğitimde Mükemmeliyet Araştırma ve Uygulama Merkezi kuruldu. Bu merkezin üç ana başlıkta faaliyetleri olacak. İlk ikisi eğitim-öğretim ile araştırma-geliştirme. Üçüncü ana faaliyet başlığı ise üniversitenin sosyal sorumluluk projelerinin de yürütüleceği ‘otizm eğitim birimi.’ Bu birimde planlanan projeler kapsamında hem otizmli bireyler hem de aileleri sosyal ve akademik programlara katılabilecek. Engelliler için Destek Programı öğrencileri de bu birimde görev alabilecek, uygulama yapabilecek, ailelerle tanışıp kendi işlerini bulma şansına sahip olabilecek.” dedi.
Programı tamamlayan adayların öncelikle özel gereksinimli grupları temel özellikleri ile tanıyabileceğini, davranış yönetimi yoluyla öfke nöbetleri gibi ani gelişen durumlara müdahale edebileceğini dile getiren Meslek Yüksekokulu öğretim elemanı Prof. Dr. Esra Akgül, mezunlarının iş bulma sürecine ilişkin “Mezunlarımız, ‘gölge öğretici’ sıfatıyla özel gereksinimlilere eğitim veren kurum ve kuruluşlarda, dernekler, vakıflar gibi destek kurumlarında veya ailelerin istihdamı ile daha özel şartlarda çalışma hayatına başlayabilecek. ‘Gölge Öğretmen’ kavramının Milli Eğitim Bakanlığı’nın da gündeminde olduğu bilinmektedir. Okulların özel eğitim sınıfları veya destek eğitim odalarında yardımcı eleman olarak görev yapabilmeleri de beklenmektedir. Üniversitemiz Mükemmeliyet Merkezi çalışmaları kapsamında aile ve gölge öğretici eşleştirmesi yoluyla da mezunların iş bulma faaliyetleri desteklenecektir.” dedi.
Meslek Yüksekokulu öğretim elemanı Prof. Dr. Esra Akgül, programa 2020-2021 eğitim öğretim yılında ilk öğrencilerin alınacağını belirterek, 30 kişilik kontenjanın 10 tanesinin tam burslu, 20 tanesinin ise yüzde 50 indirimle öğrenci kabul edeceğini ifade etti.
Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi engelli bireylere yönelik akademik çalışmalara 2017 yılında başladı. Seçmeli ders olarak açılan “Otizm Yaşam Koçluğu” dersi, Çocuk Gelişimi ve Psikoloji programlarında okuyan öğrencilere bilgi ve beceri kazandırmanın yanında uygulama olanağı da sağlıyor. Ders kapsamında belgelendirilen öğrencilerin, özellikle otizmli çocuklara ‘gölge öğretmen’ olma konusunda ihtiyacı olan birey ve ailelerle eşleştirmeleri de 2017 yılından beri yapılıyor.
Kontenjan bilgisi için aday.fsm.edu.tr/Bolumler-Ucretler–myo linkini tıklayabilirsiniz.
Program ile ilgili detaylara http://endestek.fsm.edu.tr/Engelliler-Icin-Destek-Programi-Program-Bilgisi–Program-Hakkinda linkini tıklayarak ulaşabilirsiniz.