İzmir’in Gaziemir ilçesinde yıllar evvel kapatılmasına karşın toprağa gömülen radyoaktif hususlar sebebiyle ‘İzmir’in Çernobil’i’ olarak bilinen eski kurşun fabrikası, savlara nazaran etrafta risk oluşturmaya devam ediyor. 2013 yılında etraf kirliliğine neden olduğu gerekçesiyle Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 5,7 milyon TL ceza kesilen eski kurşun fabrikasının bulunduğu yerde inceleme yapan uzman, tüm dataları bir ortaya getirerek yeni raporunu tamamladı.
Hazırladığı raporda ağır kimyasal ve radyoaktif kirleticilerin bölgede hala yer aldığını belirten uzman, bu hususların doğayı ve insan sıhhatini olumsuz etkilediğini vurguladı. Sabah erken saatlerde ve yağmur yağdığı günlerde toprağın tabiatıyla alev aldığını ve dayanılmaz bir koku ve duman oluşturduğunu söyleyen etraf sakinleri ise radyoaktif kirliliğin bir an evvel temizlenmesini istedi.
“SAKAT ÇOCUĞU OLANLAR VAR”
1975 yılından beri eski kurşun fabrikasının karşısındaki meskeninde ikamet ettiğini söyleyen Makbule Morkaya, “2007 yılında atık gömmüşler buraya. Yağmur yağdığı vakit zehir saçılıyor her yere. Kamyonlarla buraya toprak yığdılar, temizliyoruz dediler ancak palavra söylediler. Her yere şikayet ettik. Mahallede hasta olan, kanser olan insan dolu. Ben boğazımdan ameliyat oldum, böbreklerim çürüdü. Eşim de rahatsız. Sakat çocuğu olanlar da oldu. Devletten yardım istiyoruz. Bu pisliği buradan kaldırsınlar” dedi.
“YAĞMUR YAĞINCA ALEV ÇIKIYOR”
Bölge sakinlerinden Namık Madenci de eski fabrika alanını araştırmak için gelen bilim adamlarının bölgede radyasyon tespit ettiğini söz ederek, “Topraktan duman çıkıyor, sönsün diye su döktüğümüz vakit alev çıkıyor. Toprağın içindeki husus neyse suyla dönüşüme giriyor. Yağmur yağınca da alev çıkıyor. Etrafa çok ziyanı var” diye konuştu.
“KARINCA BİLE YAŞAMIYOR”
Eski kurşun fabrikasının yanındaki alanda çobanlık yapan Cuma Canke ise yaklaşık 45 yıldır tıpkı yerde hayvanlarını otlattığını tabir ederek, “Sabah erken ve yağmur yağınca duman çıkıyor. Etrafa çok ziyanı var. Fabrika bölgesinde bir tane canlı yaşayamıyor. Karıncalar bile ölüyor. Bu pisliği bir türlü buradan kaldırtamadık. 2-3 tane inek öldü burada. Keçilerin göğüsleri bozuluyor. Hayvanlar yaşayamıyor burada” diyerek toprağın altına gömülü atıkların hayvanlara da ziyanı olduğunu söyledi.
Öte yandan, Türkiye Atom Gücü Kurumu tarafından 100 bin ton nükleer atık tespit edilen eski kurşun döküm fabrikasının 70 dönümlük bahçesinde toprağın tabiatıyla alev alması ve dumanlar yükselmesi kameraya yansıdı.
“İZMİR’İ ZEHİRLEYEN BU ALAN ARTIK TEMİZLENMELİDİR”
Öte yandan Gaziemir Belediye Lideri Halil Arda, alandaki toprağın zehir kustuğunu, Gaziemirlilerin her gün zehir soluduğunu belirtti. Yazılı açıklama yapan Lider Arda, “Bu bölgeye gittiğinizde nefes almakta zorlanıyorsunuz. Genziniz yanıyor. Bölgede astım ve kanser hadiselerinin arttığına dair bilgiler geliyor. Yalnızca Gaziemir’i değil, tüm İzmir’i zehirleyen bu alan artık temizlenmelidir. Lütfen artık sesimizi duyun” dedi.
Türkiye Atom Gücü Kurumu tarafından Gaziemir’de 13 yıl evvel tespit edilen eski kurşun döküm fabrikasının bahçesindeki tehlikeli atık ve radyoaktif unsurların Gaziemir ve İzmir’e zehir saçmaya devam ettiğini kaydeden Lider Arda, “Tesisin 70 dönümlük bahçesinde tonlarca nükleer atık tespit edilmişti. Ölçümlerde radyasyon ölçüsü olağan bedelin 219 katı çıkmıştı. Uzmanlar tehlikeli atıkların toprak, hava, suya karışarak hala tehlike saçtığını belirtmişlerdi. Bu atıkların olduğu alan ‘İzmir’in Çernobil’i’ olarak anılmaya devam ediyor. İlçemizdeki eski kurşun fabrikasında ortaya çıkan, yalnızca nükleer santrallerde açığa çıkan uranyumun ayrışması sonucu oluşan europium 152-154 bulaşık atıkları, tüm İzmir’i tehdit etmeye devam ediyor. Yalnızca nükleer santrallerde oluşabilen bu atıklar, ülkemizde şurası bir nükleer santral bulunmadığı halde oraya nereden ve nasıl geldi? O atıklar 13 yılda neden bilimsel formüllere uygun halde bertaraf edilmedi? Artık de yer altındaki atıklardan için için dumanlar çıkmaya ve çok ağır bir koku yayılmaya başladı. Bölgede yaşayanlar başta olmak üzere tüm İzmir büyük bir risk altında. Buranın temizlenmesi için daha ne bekleniyor? İzmir ve Gaziemir halkının sıhhati için tüm yetkilileri harekete geçmeye çağırıyorum. Bu İzmir’in sorunu, ülkenin sorunu. İzmir Valimiz Yavuz Selim Köşger’e de lisana getirdik. Tüm yetkili kurumlarla bir masa etrafında toplanmak istiyoruz. Bu sorunu lakin daima birlikte çözebiliriz” tabirlerini kullandı.