Makale Konuları
Malûlen ve Emekli Olanlar Yeniden Çalışabilir mi?
Malul olma durumu; herhangi bir sağlık problemi ya da geçirilen bir kazaya istinaden oluşmuş olan bir sağlık problemi nedeniyle, işçinin çalışma gücünü kaybetmesi demektir. Bu durumdaki bir işçi gerekli şartlar sağlandığı takdirde emekliye ayrılabilir. Malûlen ya da emekli olanların yeniden çalışabilmeleri durumu oldukça merak edilen bir sorudur.
Emekli bir kişi eğer çalışmak istiyorsa çalışabilmektedir.Emekli bir memurun, özel bir sektörde çalışmaya başlaması mümkündür ve bu çalışmaya başlangıç sonunda bir emekli maaşının kesilmesi söz konusu olmamaktadır.Sadece kanunda hükmü geçmiş bir detaya göre sosyal destek pirimi bu kişilerden kesilir.
Ancak zaten; hem normal aylık hem de emekli aylığı yeterli miktarda olacağı için, bu sosyal destek birimindeki kesintinin çok da bir önemi yoktur.
Emekliliğinin ardından bir yer açmak isteyen, bir iş sahibi olmak isteyen bir kişinin aylığını da bir kesinti söz konusu olmaz. Devlet bu noktada emekli maaşını kesmeyecek ve isterse üstüne şirket kurulsun, o kişinin emekli maaşına dokunmayacaktır. Emekli olanların yeniden çalışması bu sayede mümkün olacaktır.
Emekli Memur Kişi Tekrar Kamuda Çalışabilir mi?
Kamudan emekli olmuş olan bir memurun, tekrar kamuda çalışmaya başlaması ile karşılaşılan bir durumda; emekli aylığının kesileceğikuralıbilinmelidir.
Yani zaten kamu emeklisi olan kişi, yeniden bir kamu dairesine çalışmak istiyorsa; emekli maaşının kesilmesi riskini göze almalıdır.
Malulen Emekli Olan Biri Yeniden Çalışabilir Mi?
Malûlen emekli olan birinin çalışma isteği sonucunda emekli maaşı direkt olarak kesilecektir. Çünkü ilgili kişiler; çalışmamaları için malullük sıfatını almaktadırlar. Çalışamayacak durumda oldukları için malûlen emekli sayılmaktadırlar. Zaten çalışabilir durumda olsalar; malulen emekli olmayacaklardır. Bundan dolayı da kurum tarafından tespit edilen bu aykırılık sonucunda, emekli maaşı direk kesilecektir. Ancak engeller için durum farklıdır. Engelli sıfatıyla emekli olmuş bir kişi normal bir emekli sayılır ve emekli olduktan sonra çalışabilir. Aynı zamanda hem emekli maaşına hem normal maaşını alabilir.
Bu iki durum birbiriyle karıştırılmamalıdır ve seçilecek yol buna göre belirlenmelidir. Emekli olanların yeniden çalışması ve malulen emekli olanların çalışma durumları birbirlerinden ayrı kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Malulen emekli olanlar EKPSS veya kuraya katılabilirler mi?
Malulen emekli olanlar EKPSS ya da kuraya katılabilirler. Bu kişiler tercihleri sonucunda atanırlarsa, malullük durumlarının kalktığına dair sağlık raporu alıp, raporu SGK’ya sunmalı ve SGK’nın onayını beklemelidirler. SGK Sağlık Kurulunca “çalışabilir” ibareli rapor alınması halinde; bu durumda atanması uygun bulunanların malullük maaşı kesilir.
Vazife malulü olanların özel sektörde çalışmaları
Vazife malûllüğü aylığı almakta olanlar, aylıkları kesilmeksizin, iş verinin “malullüğünün görevini yapmasına engel teşkil etmeyeceğine dair sağlık raporu” istemesi halinde bu raporu sunması gerekir. İşverenin onayı ile vazife malulü olanlar; özel sektörde çalışırlar.
Adi malul olarak emekliye sevk edilen kişinin memur olarak atanıp atanmayacağı hakkında
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 98 inci maddesinde “Emekli, adi malullük ve vazife malullüğü aylığı alanların? kurumlarda emeklilik hakkı tanınan vazifelere tayin edilebilmeleri için tayin edilecekleri vazifelere ait yaş hadlerini doldurmamış olmaları ve malullerin, malullüklerinin bu vazifeleri yapmağa mani olmadığının sağlık kurulunca tasdik edilecek raporla belirtilmesi şarttır.” hükmü yer almaktadır.
Bu kapsamda, atanılacak kurumların takdiri olması şartı ile atanılacak vazifeye ait yaş haddini doldurmamış olmak ve malullüğün, atanılacak vazifeyi yapmağa mani olmadığının sağlık kurulunca tasdik edilecek raporla belirtilmesi halinde, memuriyete atanma için aranan diğer şartların da sağlanması durumunda sınav şartı aranmaksızın kamu kurum ve kuruluşlarının kadrolarına atamaları yapılabilir.
Bakınız: Devlet Personel Başkanlığı görüşler (görüş tarih ve sayısı: 23/03/2017-1724)
İlgili mevzuat:
Emekli memur, yeniden memur olarak atanır.
Devlet Memurları Kanunu? “Emeklilerin yeniden hizmete alınması” başlıklı 93 üncü maddesinde; “T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emekli olanlardan (5434 sayılı Kanunun 104 üncü maddesine göre emeklilikle ilgili görevlere yeniden atanamayacaklar hariç) sınıfında yazılı nitelikleri taşımakta bulunanlar kanunun 92 nci maddesi hükümlerine göre kurumlarda boş kadro bulunmak şartıyla yeniden memurluğa alınabilirler.”
Engelli Kamu Personeli Yerleştirme Tercih Kılavuzu “Başvuru genel ve Özel Şartları” bölümü. “Başvuru Özel Şartları” başlığı altında; “6) 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi hükmüne göre herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların, genel bütçeye dâhil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan tekrar atanamayacakları öngörüldüğünden, bu niteliği haiz adayların tercihleri arasında bahsi geçen kurumlara yer vermemesi gerekmektedir. Bu durumda olanların yerleştirilseler dahi atamaları yapılmayacaktır.”
Kaynaklar:
5335 sayılı Kanun
Devlet Memurları Kanunu
Emekli Sandığı Kanunu
EKPSS ve Kura Tercih Kılavuzu (2018)
